Jacht

Realcja

Zacz�o si� od marze� i plan�w po niewykorzystanym sezonie roku 2006. Powoli w naszej tr�jce kie�kowa�a my�l o zorganizowaniu wi�kszego i d�u�szego ba�tyckiego rejsu na dw�ch klubowych nefrytach. Przygotowania zacz�li�my jeszcze w zimie, szyj�c �agle i naprawiaj�c osprz�t w malutkim pomieszczeniu za�atwionym w akademiku Politechniki Gda�skiej. Zbierali�my informacje o portach i trasie. Szukali�my map. Potem nadesz�a pora wiosennych remont�w, poszukiwanie przyczepnego silnika, zabawy z ubezpieczeniem jachtu na taki rejs. Niestety nie uda�o nam si� zrealizowa� rejsu dwoma jachtami, za ma�o ch�tnych. Wi�c, prawie �e na ostatni� chwil� podejmujemy decyzj�: p�yniemy tylko Jackiem, ja dowodz� na pierwszym etapie, a Kuba na drugim. Kuba na pocz�tku towarzyszy Jackowi na drugim jachcie, �Placku�.

Wreszcie nadszed� upragniony dzie�. Stos jedzenia (co tylko mogli�my kupowali�my w kraju tak �eby starczy�o na ca�y miesi�c) i baga�y pi�trzy si� przed jachtem, wygl�da�o na to, �e nie pomie�cimy si�. Chocia� jacht znacznie usiad� w wod�, wszystko uda�o si� zasztauowa� i nawet zosta�o jeszcze troch� miejsca dla pi�ciu os�b za�ogi.

Obieramy kurs bezpo�rednio na Liepaj�, zapowiada si� jeden z najd�u�szych przelot�w. Choroba morska szybko daje o sobie zna�, ma�y jacht jest rzucany na wszystkie strony przez nawet niedu�� ba�tyck� fal�. Wieje lekki wiatr, stanowczo za lekki, przez wi�ksz� cz�� przelotu mamy kursy ostre. Niedaleko celu udaje si� nam za�o�y� genu�, przezwan� �artobliwie Wunderwaffe. Mamy r�wnie� drobn� awari�, p�ka spaw przymasztowego okucia bomu, na razie dokonujemy prowizorycznej naprawy, mo�e starczy do portu? Po ponad 2 dobach wp�ywamy do Liepaji, tam czeka na nas ju� za�oga Placka, przybyli chwil� przed nami. Szybki klar, prysznice zaskakuj� wysokim standardem i wyruszamy na miasto, najpierw do p�nocnej cz�ci miasta Karosty, trafiamy na wie�� nabie�nika, z kt�rej rozpo�ciera si� niesamowity widok na ogromny awanport sk�pany w �wietle zachodz�cego s�o�ca. Wycieczk� do cerkwi odk�adamy na nast�pny dzie�. W nocy �piewanie szant i impreza ze spotkanymi za�ogami z polskich jacht�w.

Od rana wyprawa do po�udniowej, nowej cz�ci miasta, r�wnie� drobne zakupy. Ja zostaj� na jachcie i walcz� z okuciem, nie by�o mo�liwo�ci pospawania okucia, wi�c trzeba co� wykombinowa� z tego co mamy na jachcie � ca�e szcz�cie troch� szpeja zawsze wozimy ze sob�. Cz�� os�b pr�buje zn�w dotrze� do cerkwi, niestety za daleko, �eby dotrze� na piechot�. P�nym popo�udniem �egnamy si� z Liepaj� i przemi�ym bosmanem. Teraz na Gotlandi�, do Farosund.

Tym razem wieje �adnie, p�wiatr odkr�caj�cy w baksztag, p�yniemy szybko. Z Plackiem trzymamy si� ci�gle w zasi�gu wzroku, udaje si� nam nawet wej�� praktycznie w tym samym momencie do portu. W Farosundzie niespodzianka odprawa graniczna przeprowadzona przy pomocy faksu. Wieczorem robimy ma�� imprez�, jest gitara i szanty. Szwedzi si� dziwi�: taki ma�y jacht, tak daleko, tyle os�b i jeszcze �piewaj�. Jeden nawet robi� nam zdj�cia, byli�my atrakcj� turystyczn�. Nast�pnego dnia zwiedzamy miasteczko i okolice. Po po�udniu zn�w ruszamy w morze. Po wyj�ciu z cie�niny rozstajemy si� z Plackiem, p�yn� na po�udnie do Visby, potem wracaj� do kraju.

My kierujemy si� na p�noc, do ma�ego miasteczka Dalaro. Przelot mija szybko przy pe�nych wiatrach. A w nocy nag�a niespodzianka-solidna ulewa, jedyna w ci�gu ca�ego miesi�ca. Dop�ywamy do szkier�w, przy nienajlepszej widoczno�ci, pogoda zaczyna si� troch� psu�, wiatr nasila si� powoli, ale systematycznie. A my szukamy bezpiecznego wej�cia w szkiery. W ko�cu udaje si� i chowamy si�, tutaj wiatr b�dzie s�abszy i fala o wiele mniejsza, jednak�e masa przeszk�d nawigacyjnych i ska� podwodnych. Zaczyna wia� 6�B prosto w dzi�b, a nasz Jacek nie chodzi za ostro do wiatru, zawdzi�cza to nie tylko swojemu wiekowi czy nie najlepiej skrojonemu fokowi, ale przede wszystkim balastowi od innego typu jachtu. Po kilku godzinach halsowania po�r�d ska�, chowamy si� za ma�� wysepk� na kotwicy, na kr�tki odpoczynek. Nast�pnie szybki przelot do Dalaro. W miasteczku prawie nie ma wolnych miejsc postojowych dla jacht�w, cudem wciskamy si� naszym male�stwem mi�dzy gigantyczne jachty zagraniczne. W samym miasteczku nie ma nic ciekawego, ale czysto i wsz�dzie porz�dek. Wieczorem udaje si� nam nawet za�apa� na darmow� saun�. D�ugo nie stali�my, ruszyli�my dalej, najpierw trzeba by�o si� wydosta� na pe�ne morze, a p�niej ju� prosto na Alandy, do naszego celu. Cho� mieli�my dok�adne mapy, tu� przed wyj�ciem na pe�ne morze, uderzamy w podwodn� nieoznaczon� na mapie ska��. Ca�e szcz�cie uderzenie nie by�o bardzo mocne, od razu sprawdzi�em szpilki balastowe. Konstrukcja jachtu oczywi�cie wytrzyma�a bez najmniejszego problemu. Ca�y przelot mamy bardzo s�abe wiatry, wleczemy si� mila za mil�. Gdy byli�my ju� niedaleko celu wiatr zacz�� si� wzmaga�, a przez UKF-k� odebrali�my ostrze�enie przed sztormem. I faktycznie czarne chmury zacz�y si� zbiera� nad nami. Jakby tego ma�o by�o, ruch na podej�ciu do Mariehamn jest du�y, masa jacht�w i co chwila du�y prom. W jednym momencie naliczyli�my jakie� cztery p�yn�ce prosto na nas. Ale zar�wno sztorm jak i promy tylko postraszy�y. Klucz�c mi�dzy wysepkami, powoli zbli�amy si� do Mariehamn. Po drodze uczymy si� jak czyta� do�� chaotycznie rozmieszczone znaki nawigacyjne. Stan rzeczywisty nie zgadza� si� niestety z mapami, mapy niestety nie by�y najnowsze. Ale powoli i ostro�nie nawiguj�c uda�o nam si� dotrze� do stolicy archipelagu. Marina zapchana, inni te� uciekli przed brzydk� pogoda, kt�ra z op�nieniem ale nadesz�a. Znowu niespodzianka z odpraw� celn�, tym razem przez telefon. Mariehamn nas urzek�o, ka�dy znalaz� co� dla siebie. Ja oczywi�cie zaliczy�em s�awny statek-muzeum �Pommern� oraz muzeum morskie, w mie�cie wsz�dzie wida� blisko�� morza. Dziewczyny znalaz�y imprez�, na kt�rej balowa�y do p�na, chcia�oby si� rzec, �e do bia�ego rana, ale s�o�ce ledwo zd��y�o schowa� si� za horyzontem po to by zaraz znowu wzej��. Nast�pnego dnia pogoda by�a bardzo nieciekawa, postanowili�my wi�c zosta� na jeszcze jedn� noc. Nast�pny dzie� przywita� ju� nas lepsz� pogod�, od dzi� zaczynamy spokojn� w��cz�g� po archipelagu. Chcemy stan�� chocia� raz na kotwicy, co przy naszym zanurzeniu mo�e nie by� takie proste. Do wieczora p�yniemy w bli�ej nieokre�lonym kierunku, gdy ju� powoli zacz�o si� robi� p�no zaczynamy szuka� miejsca do spokojnego zakotwiczenia. Przygotowali�my specjalnie do tego celu sond�, ze starej korby od kabestanu i liny z w�ze�kami, kt�re odpowiada�y g��boko�ciom. W dobie GPS i echosond wygl�da�o to jakby�my cofn�li si� w czasie. Po kilkunastu podej�ciach uda�o si� znale�� dogodne miejsce do zacumowania sposobem mazurskim, dzi�b do drzewa na l�dzie i rufa na kotwicy. W sumie niesamowity widok jak na jednostk� balastow�. Urz�dzili�my sobie w takiej scenerii grilla. Takie kotwiczenie spodoba�o nam si� do tego stopnia, �e postanowili�my jeszcze jedn� noc przesta� w ten spos�b, oczywi�cie w innym miejscu. Dopiero popo�udniu wyp�yn�li�my w poszukiwaniu nowego miejsca. Chcieli�my tego dnia dop�yn�� do wyspy K�kar, i w jakiej� zatoczce zakotwiczy� na noc. Niestety p�ne wyp�yni�cie okaza�o si� b��dem, gdy� do celu dop�yn�li�my ju� jak si� �ciemnia�o. Chocia� na Alandach s� bia�e noce, to jednak w s�abym wieczornym �wietle ci�ko szuka si� dogodnego miejsca do stania, jak jest jasno prze�roczysto�� wody w po��czeniu z r�czn� sond� bardzo u�atwiaj� to zadanie. Po kilku nieudanych pr�bach, decydujemy si� jednak na poblisk� marin�, do kt�rej jednak droga b�dzie oznaczona i o wiele bezpieczniejsza. Wychodz�c z ostatniej z przeszukanych zatoczek, niestety zn�w nieoznaczona na mapie podwodna ska�a. Uderzenie do�� mocne, ale konstrukcja naszego jachtu te�. Kr�lestwo za dobr� echosond�. Zanim zacumowali�my w przystani Sandvik zd��y�o si� ju� �ciemni� na dobre. Dopiero rano mo�emy w pe�ni oceni� malownicze po�o�enie mariny. Pomosty do wody schodz� wprost z du�ej ska�y, kt�ra sprawia na pierwszy rzut oka wra�enie, �e zosta�a stworzona z betonu przez ludzi. Ale to tylko wra�enie, ska�a jest �wietn� naturaln� pochylni� do wodowania nawet sporych jednostek. Wymarzone miejsce na stoczni�, potwierdza to usytuowany na brzegu, tu� nad wod�, stary kuter. Robimy wycieczk� do najbli�szego sklepu. Do przej�cia wed�ug pani bosman mamy jakie� 8 km, w rzeczywisto�ci okazuje si�, �e o wiele mniej. Po czerwonych, od alandzkich ska�, drogach w miar� szybko docieramy do sklepu, jednocze�nie podziwiaj�c krajobrazy. Na wyspie bardzo nam si� podoba, wi�c na nast�pn� noc postanawiamy przestawi� si� do pobliskiej przystani. Przed wyj�ciem jeszcze tylko nurkuj� pod jachtem i przeprowadzam dok�adn� inspekcj� balastu. Nigdy nie zaszkodzi ostro�no�ci. Tu� przed naszym wyp�yni�ciem obok nas zacumowa� polski jacht, pobyt w Sandvik troch� si� przed�u�y�, jednak�e trzymamy si� wcze�niejszego postanowienia i wyruszamy do pobliskiego Hells�. Marina mie�ci si� w takim mini fiordzie, do�� d�uga zatoka z wysokimi, jak na alandzkie, brzegami.

Nast�pny dzie� i szykujemy si� na po�egnanie z archipelagiem. Najpierw p�yniemy do posterunku stra�y granicznej na wyspie K�kar, a w niej pusto, nikogo nie ma, tylko tablica informuj�ca, �e w przypadku, gdy na posterunku nikogo nie ma trzeba si� zg�osi� do stra�y granicznej w Mariehamn, telefonicznie lub przez UKF. Jednak�e po chwili oczekiwania pogranicznicy wracaj� na stacj� z wodnego patrolu. Po bardzo mi�ej kontroli i kr�tkiej rozmowie ze stra�nikiem wyruszamy dalej. Najpierw halsujemy si� pod s�aby wiatr, p�niej wiatr powoli odkr�ca, powoli ale systematycznie tak, �e wieczorem stawiamy ju� nawet genaker. Niestety r�wnocze�nie coraz bardziej przybiera na sile. Po trzech godzinach musimy ju� rezygnowa� z genakera i stawia� foka. A wiatr dalej t�eje, powstaje coraz wi�ksza fala, jachtem zaczyna coraz bardziej rzuca� na boki, chwila nieuwagi na sterze i fala wywozi jacht. Zrzucamy wi�c grota i na samym foku mkniemy z wiatrem z niewiele mniejsz� pr�dko�ci�, a na pewno o wiele bezpieczniej. Nynashamn, nasz cel, od morza jest oddzielony szkierami, ale tutaj znajduje si� du�y terminal prom�w, w tym przyp�ywaj�cych z Polski, wi�c wej�cie jest porz�dnie oznaczone. Niestety w szkierach mamy zn�w halsowanie si� pod do�� silny wiatr. Jakby ma�o tego akurat wychodzi� prom p�yn�cy do Polski, �eby mu ust�pi� drogi musieli�my straci� sporo z ci�ko zarobionej wysoko�ci. A to oznacza�o kolejne minuty na wodzie, co nie by�o zbyt przyjemne dla zmarzni�tej i choruj�cej na chorob� morsk� cz�ci za�ogi. Gdy ju� dotarli�my do mariny, zacz�o si�pi� z nieba, i jak na z�o�� brak wolnych miejsc. Mi�a pani z obs�ugi mariny pozwala nam stan�� przy budowanym fragmencie nabrze�a. Nie jest to zbyt wygodne, ale przynajmniej stoimy. Jak tylko zwolni si� gdzie� miejsce to si� od razu przestawimy.

Nast�pny dzie� to zwiedzanie miasta, drobne porz�dki na �Jacku� oraz wyszukiwanie wolnego miejsca postojowego. Gdy tylko je znale�li�my od razu si� przenie�li�my. Sprawdzili�my te� sposoby dojazdu do Sztokholmu.

Kolejny poranek powita� nas ju� w autobusie jad�cym do stolicy Szwecji. Miasto wywar�o na nas niesamowite wra�enie. Du�a star�wka, wszechobecne kana�y, ratusz, w kt�rym przyznawane s� nagrody Nobla. Na nabrze�ach wida�, �e nied�ugo przyb�d� du�e �aglowce uczestnicz�ce w Tall Ship Race. Miasto po prostu urzeka, niestety tylko ceny ca�kowicie nie dla nas. Ale mimo wszystko ka�dy znalaz� muzeum warte odwiedzenia. Ja by�em w muzeum statku Vasa. Zbudowany podczas wojen polsko-szwedzkich mia� zapewni� zwyci�stwo flocie szwedzkiej. Jednak�e by�a to jednostka prototypowa dla szwedzkich szkutnik�w, pierwszy dwupok�adowiec. B��dy w konstrukcji - niewystarczaj�ce wybalastowanie statku � spowodowa�y, �e przy pierwszy podmuchu wiatru �aglowiec wywr�ci� si� i zaton��. Po ok. 330 latach szwedzcy naukowcy odnale�li go i wydobyli z dna morza. Teraz jest jednym z najbardziej niesamowitych eksponat�w muzealnych, rzuca na kolana i to na d�ugo. Nasze dziewczyny z kolei by�y w niesamowitym muzeum sztuki, a ch�opacy po prostu pokr�cili si� jeszcze po star�wce. Wieczorem zm�czeni, ale pe�ni wra�e� wracamy na jacht. W czwartek od rana porz�dki, ko�o po�udnia promem przyp�ynie nowa za�oga, a wieczorem poprzednia odp�ynie do kraju. Funkcj� kapitana przejmuje ode mnie Kuba, ja zostaj� I Oficerem. Dzie� mija szybko podczas pracy, wieczorem z now� za�og� idziemy zwiedzi� Nynashamn.

Nast�pne dwa dni to wycieczki do Sztokholmu. Niestety Ewa si� troch� rozchorowa�a i tylko raz uda�o jej si� pojecha� do stolicy. Oczywi�cie idziemy do muzeum statku Vasa, pomimo do�� wysokiej ceny wchodz� jeszcze raz. Poza tym zwiedzamy star�wk�, trafiamy do akwarium morskiego. Na nabrze�ach t�umy ludzi, chyba p� Szwecji przyjecha�o zwiedza� wielkie �aglowce. Nie jeste�my gorsi i te� wchodzimy na kilka jednostek. Wieczorem uderzamy jeszcze do weso�ego miasteczka Tivoli, z Kub� nie przepuszczamy �adnego roller-coastera czy innych podobnych atrakcji. Zdawa�oby si�, �e po czym� takim choroba morska nam nie straszna. Jednak�e pierwsze wyp�yni�cie po zmianie za�ogi szybko to weryfikuje. Martwa, popl�tana fala wszystkim nam daje si� we znaki, nad horyzontem zbieraj� si� gro�ne chmury, Kuba postanawia zawr�ci�, nie ma co m�czy� za�ogi i jachtu.

Do Visby wyruszamy niestety z jednodniowym op�nieniem, szkoda tak na samym pocz�tku traci� zapas czasu. Na pocz�tku mamy zn�w s�abe wiatry, w nocy z kolei zaczyna coraz mocniej wia�, do portu wchodzimy ju� przy solidnej pi�tce. Niestety teraz z kolei mnie chwyta przezi�bienie, nocna wachta strasznie si� d�u�y�a. Po kr�tkim odpoczynku lecimy zwiedza� miasto. A jest co. �redniowieczna cz�� miasta jest niesamowita, ze wspaniale zachowanymi murami i basztami obronnymi. Zamieszkane domy z tamtego okresu mieszaj� si� z nowszymi domami, jednak�e wszystko utrzymane w jednakowym stylu. Zwiedzamy r�wnie� �redniowieczne ko�cio�y, co jeden to wi�kszy, zachowane w r�nym stanie. Tylko do jednego nie mo�na by�o wej��, gdy� by� warto�ci� prywatn�, do pozosta�ych mo�na by�o wchodzi� i zwiedza�. Mogli�my wspi�� si� na wy�sze poziomy po w�skich schodach schowanych w �cianach. Wszystkie miejsca, kt�re nie zagra�a�y bezpiecze�stwu by�y dost�pne. Ko�o po�udnia wracamy na jacht, szybki obiad i zn�w na miasto. Wieczorem idziemy jeszcze raz na miasto, zobaczy� wspaniale pod�wietlone ko�cio�y i mury. Po powrocie na kei szantowanie ze spotkanymi za�ogami z polskich jacht�w. Impreza przeci�ga si� do p�nej nocy. W zwi�zku z silnymi wiatrami nad Bornholmem postanawiamy w Visby przeczeka� jeszcze jeden dzie�. Wi�c od rana zn�w �azimy po brukowanych ulicach miasta. Niestety przezi�bienie wygrywa ze mn� i musz� wr�ci� i zosta� na jachcie. P�nym popo�udniem odbieramy coraz gorsze prognozy pogody, zaczynamy kombinowa� co tu zrobi� �eby nie przymurowa�o nas na Gotlandii. Tym bardziej, �e czasu mamy coraz mniej. Postanawiamy ucieka� na wsch�d. Po szybkiej odprawie wyp�ywamy, chcemy Gotlandi� op�yn�� od p�nocy i p�niej wprost do Liepaji. Przelot zaj�� nam dwie doby, w bardzo zmiennych warunkach. Liepaja wita�a nas m�awk� i zimnem. Z jachtu zrobili�my suszarni�, najpierw tylko w �rodku, p�niej jak przesta�o pada� r�wnie� na zewn�trz. Plan gry podobny jak poprzednio, czyli na wie�� nabie�nika i pr�ba dotarcia do cerkwi. W porcie postanawiamy si� suszy� przez 2 dni, porz�dnie odpocz��. Mo�e uda mi si� te� wykurowa� z przezi�bienia, kt�re nie zamierza odpu�ci�. Czasu nam powinno starczy�, w ko�cu z powodu pogody trasa uleg�a skr�ceniu.

Z Liepaji lecimy prosto na Hel. Niestety tym razem nie jest to takie proste. Neptun wystawia nasz� cierpliwo�� na pr�b� i m�czy nas ciszami. I tak przez ponad 2 doby. W ko�cu dop�ywamy, wracam do kraju po miesi�cu, niewiele si� zmieni�o. Znowu powr�t do polskiej rzeczywisto�ci zaczyna si� od odprawy na kt�r� musimy czeka� prawie godzin�, stoj�c 15 metr�w od posterunku. Ale jest i mi�e zaskoczenie, w ko�cu w marinie helskiej kto� pomy�la�, i w op�acie portowej mamy wst�p do WC. Ale i tak jeste�my daleko, daleko w tyle. Powinni�my bra� przyk�ad z �otwy. Na helu armaty, piwko z wisienk� i rybka, oraz nieodzowny pub Morgan. Z helu do g�rek to ju� formalno��, podczas przelotu zreszt� powoli pakujemy si� i klarujemy. Rejs dobiega ko�ca. Na kei przystani AKM-u d�ugo jeszcze porz�dkujemy jacht po miesi�cznym rejsie. Nasz dzielny �Jacek 2� sprawdzi� si� w pe�ni. A we mnie ju� kie�kuje my�l o rejsie za rok. Nefryt taki ma�y i po miesi�cu mam go serdecznie do��, wi�c na pocz�tku zarzekam si�, �e ju� tylko na wi�kszym. Ale po dniu ju� za Jackiem t�skni�, wi�c mo�e jednak gdzie� dalej na p�noc na nefrycie. Mo�e Kemi i ko�o podbiegunowe. Po g�owie kr��y nawet szalona my�l o d�ugich, ba�tyckich regatach ma�ych jacht�w do Kemi.

Rejs trwa� prawie miesi�c, bez jednego dnia. Uczestniczy�o w nim 9 os�b. ��cznie, Jacek a ja z nim, przep�yn�li�my 1115Mm podczas 308,5 godzin �eglugi, odwiedzili�my �otw�, Szwecj� i Finlandi�, byli�my w dziewi�ciu r�nych portach.

Zdj�cia

Nasz ma�y, dzielny �Jacek 2�

Podej�cie do Liepaji. Pod genu� �Wunderwaffe�

W bezkresie morza.

Na pocz�tku �Placek� nam towarzyszy�.

Cztery osoby w kokpicie i ju� bardzo ciasno.

W Farosundzie. Szantuj�c na burtach jacht�w byli�my atrakcj� turystyczn�.

Nasze jachty przy szwedzkich s� naprawd� ma�e.

Statek.

Krajobraz szkier�w pod Sztokholmem.

Sondowanie przy pomocy korby i linki, jak za dawnych czas�w na �aglowcach.

Cumowanie dziobem do ska�y a z rufy kotwica.

W �rodku te� ciasno. Nowoczesna nawigacja elektroniczna.

Urzekaj�ca przysta� Sandvik na wyspie K�kar.

Najw�sza uliczka w Sztokholmie.

Visy by night.

W Liepaji jacht zamieni� si� w suszarnie.

Ka�dy znajdzie tylko malutki skrawek pok�adu dla siebie.

Przebyta trasa.